ماه رجب، هفتمین ماه از ماههای قمری و ماهی بسیار شریف و از ماههای حرام است. رجب نام نهری است در بهشت که از عسل شیرین تر و از شیر سفیدتر، هرکس در این ماه روزه دارد، از آن نهر آب می نوشد، بر ماه رجب، رجب الأصب، یعنی ماه ریزش رحمت خداوند بر مردم، می گویند.
پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله وسلم فرمود: ماه رجب برای امت من، «ماه استغفار» می باشد؛ رجب ماه خدا و ماه شعبان ماه من و ماه رمضان ماه امت من است، کسی که یک روز از ماه رجب روزه گیرد، مستوجب خشنودی خداوند گردد و غضب الهی از او دور گردد و دری از درهای جهنم به روی او بسته شود.
در حدیث دیگری آمده است که هرکس سه روز آن را روزه دارد، بهشت بر او واجب گردد.
در ماه رجب ادعیه و دعاهای خاص و اعمال مخصوصی وارد است که از مهمترین آن «اعمال ایام البیض» (13 تا 15 ماه) و اعمال ام داوود و برنامه اعتکاف می باشد.
این اعمال در کتاب شریف مفاتیح الجنان محدث قمی گردآوری شده است.
حوادث تاریخی و مذهبی بسیاری در ماه رجب روی داده است که در زیر به آن اشاره می نماییم:
مبعث پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه وآله وسلم، میلاد حضرت امام علی علیه السلام در کعبه، ولادت حضرت امام محمد باقر علیه السلام در سال 57 هجری و امام محمد تقی علیه السلام در سال 195، وفات ابوطالب در سال دهم هجرت، وفات ابراهیم فرزند پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله و سلم در سال دهم هجرت، رحلت حضرت زینب (بنا به نقلی) و درگذشت ابن سکیت، مدافع ولایت در سال 244 قمرى، شهادت امام موسی بن جعفر علیه السلام در سال 182 و شهادت امام علی النقی علیه السلام در سال 254.
هدایت الأنام الی وقایع الایام، محدث قمى، ص 97؛ مفاتیح الجنان، ص 240.
از روز اول ظهور اسلام و دعوت رسمی و آشکار حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله به توحید ، موضوع استمرار هدایت مردم پس از رسول خدا و جانشینی وی مطرح بود.
رسول اکرم در اولین جلسه دعوت رسمی خاندان خود، به سران و بزرگان بنی هاشم فرمود:«هر کس امروز به من ایمان آورد و مرا یاری دهد پس از من جانشین من خواهد بود. »
و هنگامی که علی علیه السلام در همان مجلس، ایمان خود را اظهار کرد، رسول گرامی اسلام وی را در آغوش گرفت و به عنوان جانشین پس از خود معرفی فرمود، که مورد تمسخر حاضران قرار گرفت.
همزمان با رشد اسلام و گسترش جمعیت مسلمین، موضوع وصایت رسول خدا توسط امام علی علیه السلام بارها مطرح شد و جمعی از مسلمین درجه اول که همواره تسلیم رسول خدا بودند نیز این مطلب را پذیرفته بودند. رسول خدا آنان را «شیعه علی» (دوستدار و پیرو علی علیه السلام) نامید و بارها فرمود:« علی و شیعته هم الفائزون » (الغدیر 351/2)
بزرگانی همچون سلمان ، ابوذر ، مقداد ، عمار و حذیفه به "شیعه علی" مشهور بودند.
پس از رسول خدا هم در پی غصب خلافت، جریان اسلام اصیل در قالب تفکر صحیح شیعی استمرار یافت.
گرچه دوران اقتدار ظاهری شیعیان در صدر اسلام فقط در 5 سال حکومت حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام پس از عثمان تحقق یافت، ولی جامعه شیعیان در زیر پرچم والاترین امتیاز تفکر الهی خود، یعنی استمرار هدایت الهی در امامت ائمه هدی است، به حیات و رشد خود ادامه میداد و طبیعتا مغضوب حکومتهای غاصب قرار میگرفت.
بدین سان اعتقاد به وجود "امام معصوم" به عنوان جانشین رسول خدا که به نام «ولایت» در فرهنگ اسلام مطرح است، مهمترین شاخصه اسلام ناب است.
شیعیان در هر زمانی تحت تربیت امام معصوم آن زمان به رشد خود ادامه میدادند.
امامان نیز همواره در کنار رشد تعالیم و فرهنگ اسلام و نگهبانی از دستاوردهای وحی و احیاء کلمه الله و سنت رسول الله، به ساماندهی امور شیعیان که همیشه محروم از مواهب زندگی در جهان اسلام بودند و به سختترین شکنجه های جسمی و روحی حکام غاصب مبتلا میشدند، میپرداختند.
آقا بیا بخاطر باران ظهور کن
مارا ازاین هوای سراسیمه دورکن
وقتی برای بدرقه عشق می روی
از کوچه های خسته ی ماهم عبورکن
افسرده ازهجوم هوس های عالمیم
آقا دل شکسته مارا صبور کن
آقا به حرمت مفهوم انتظار
اشعار ساده مارامرور کن
کی می شود شبی که ازراه برسی ؟
این باغ های شب زده را غرق نور کن
یا صاحب الزمان قدمت خیر العجل
یعنی ای که تمام عدالت ظهور کن
حضرت زهرا فرموده اند:
شیعیان ما از بهترین افراد اهل بهشتند ، و همه دوستان ما و
دوستان دوستان ما و دشمنان دشمنان ما و کسى که با قلب
و زبان تسلیم ما اهل بیت شده ، در صورتى که
از اوامر ما سرپیچى کنند و نواهى و موارد
پرهیز را محترم نشمرند ، از شیعیان واقعى
ما نخواهند بود ، با این حال جایگاهشان
در بهشت خواهد بود ، ولى بعد از پاک شدن از گناهان
به وسیله بلاها و مصیبتها در دنیا ، یا تحمل مشکلات و شدائد
روز قیامت و یا قرار گرفتن اندک زمانى در طبقات
بالاى جهنموچشیدنعذاب، تا اینکه ما به خاطر
دوستىشان با ما نجاتشان داده و آنان را به
پیشگاه خودمان انتقال خواهیم داد .
(بحار الانوار ، ج 68 ، ص 155)
قال النبى صلى الله علیه و آله لها: ایی شى ء خیر للمراءة ؟ قالت : اءن
لاترى رجلا و لا یراها رجل . فضمها الیه و قال :
(ذریة بعضها من بعض)
ال عمران /۳۴
ترجمه : رسول خدا صلى الله علیه و آله به فاطمه فرمود: چه چیزى
براى زن بهتر و نیکوتر است ؟
فاطمه گفت : اینکه او مردى را نبیند، و مردى او را نبیند.
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله از این پاسخ خشنود گردید و او را در
آغوش گرفته فرمودند:
(خاندانى که برخى از آنها از بعض دیگرند).
شیخ صدوق به سه سند از اسماء بنت عمیس روایت مى کند:
من نزد حضرت فاطمه بودم هنگامى که رسول خدا صلى الله
علیه و آله وارد خانه آن بانو گردیدودر گردن اوگردن بندى
ازطلا دید که حضرت على علیه السلام ازسهم خمس خویش
براى فاطمه خریده بود، پس پیامبر به فاطمه علیهاالسلام
فرمود:اى فاطمه ! آیا دوست مى دارى که مردم بگویند
فاطمه دخترمحمد صلى الله علیه و آله است ولى لباس
ستمگران و زیور زورگویان را مورد استفاده قرار
مى دهد ؟ پس فاطمه آن گرد ن بند را بازکرد و
فروخت و با پول آن برده اى را خریده و آزاد
نمود، و رسول خدا صلى الله علیه و آله از
این کردار فاطمه خوشحال گردید.
پیامبر گفت: خداوند، مولای من است
و من مولای مومنان هستم. پس هر کس تاکنون من مولای او بودهام، از هماکنون «علی» مولای اوست. سپس گفت:
خداوندا! یار و یاور آن کس باش که یار و یاور علی باشد
و بستیز با هرکس با او بستیزد
دوست بدار هرکس علی را دوست بدارد
و دشمن بدار هرکس او را دشمن بدارد
یاری کن هرکس علی را یاری کند
و بییاور گذار هرکس او را بییاور گذارد
و همواره علی را محور همیشگی حق قرار بده
الا حاضران! باید این امر را به هرکس که اینجا نبود برسانید...
مورخ و مفسر و محدث معروف اهل سنت محمد بن جریر طبری (244 – 310 ق) در کتاب خود «الولایه فی طرق حدیث غدیر» این حدیث
را با بیش از 70 سند و طریق نقل کرده است. علامه امینی هم در کتاب خود «الغدیر» این
روایت را از 110 تن از صحابه، 84 تن از تابعان و 361 تن از عالمان و محدثان اهل سنت نقل کرده است.